Кіеў

Украіна, жнівень 2008
Google Мапы, Яндэкс.Мапы

Кіеў — адзін з тых гарадоў, у якія немагчыма не закахацца зь першага погляду.

Маё меркаваньне, вядома, строга суб’ектыўнае, але тут мяне не пакідала пачуцьцё «замежнасьці».

У Расеі такое пачуцьцё ўзьнікае ў Санкт-Пецярбургу — пастаянна здаецца, што ты зьехаў у іншую краіну. У іншых гарадах — Маскве, любых іншых гарадах Расеі, у Мінску, ва ўсходняй Украіне ты ўвесь час адчуваеш Расею. Тут мне так не здавалася (вядома, да таго часу, пакуль не паехаў на ўскраіны), нават нягледзячы на багацьце знаёмых брэндаў.

Кіеў яшчэ тым нагадвае Піцер, што тут амаль куды ні глянь, усюды добра.

У СССР Кіеў лічыўся трэцім па важнасьці горадам, пасьля Масквы і Ленінграда.

А цяпер зьяўляецца галоўным горадам Украіны, дзе сканцэнтраваная асноўная частка грошай.

Сярод недахопаў трэба адзначыць тое, як дрэнна тут паркуюцца. Тут нават Масква выглядае больш выйгрышна. Усе тратуары і плошчы застаўленыя машынамі, як тут шпацыраваць?

Але, тым ня менш, тут вельмі прыгожа.

Тут ёсьць свой стыль.

І «родны дух» тут хоць і праступае, але неяк ненадакучліва.

Для змаганьня з пробкамі тут дазволілі паварот направа на чырвонае — на скрыжаваннях, дзе гэта можна, вісіць спэцыяльная зялёная стрэлка. Добрая ідэя, даўно выкарыставаная ў іншых краінах — навошта стаяць, калі нікога няма?

Галоўная вуліца — Крэшчацік.

Паходжаньне назвы зьяўляецца спрэчным пытаньнем, на якое дакладнага адказу не існуе.

«Сталінскі гмах» (проста жылы будынак).

Пасьля Аранжавай рэвалюцыі суседзкія мовы папоўнілася словам «майдан», якое абазначае актыўныя агульнаграмадзянскія пратэсты супраць улады, але ва ўкраінскай значыць усяго толькі «плошчу». Галоўная плошча Кіева называецца плошчай Незалежнасьці (да 1991 года — Кастрычніцкай рэвалюцыі). Скульптуры і манумэнты былі пабудаваныя ў 2001 годзе.

Адна са скульптурных кампазіцый выяўляе заснавальнікаў Кіева — Кія, Шчэка, Харыва і іх сястру Лыбедзь (на помніку яна ў мяне чамусьці асацыюецца з Юліяй Цімашэнкай). Ёсьць яшчэ адзін помнік зь імі, дзе яны плывуць на ладзьдзі — ён калісьці маляваўся на купона-карбованцах.

Сымболь гораду — каштанавае дрэва (гэта я чытаў яшчэ ў дзяцінстве). Іх тут сапраўды шмат, напэўна, вельмі прыгожа вясной.

Левабярэжны Кіеў забудаваны звычайнымі савецкімі шматпавярхоўкамі, і падобны на Маскву тэмпамі будаўніцтва «элітнага» жыльля.

Стары ляґатып кіеўскага мэтро быў ідэнтычны старому ляґатыпу маскоўскага, але толькі меў зялёны колер.

У мэтро шмат рэклямы, а ў ваґонах вісяць экраны, якія акрамя яе паказваюць станцыі.

У горадзе вельмі шмат цэркваў, аднак, калі вы хочаце зайсьці туды як вернік, а не як турыст, то вам трэба больш уважліва чытаць шыльды, таму што цэрквы, нягледзячы на ​​падабенства, маюць вялікія палітычныя і канфэсыйныя рознагалосьсі. Існуюць дзьве ўкраінскія праваслаўныя цэрквы — маскоўскага і кіеўскага патрыярхату. Першая лічыць другую некананічнай і нацыяналістычнай, другая першую — прамаскоўскай і антыўкраінскай. Існуе таксама ўкраінская грэка-каталіцкая царква, зьнешнім выглядам і абрадамі падобная на праваслаўную, але падпарадкоўваецца Ватыкану. Адноўлены ў 90-х гадах 20 стагодзьдзя Міхайлаўскі сабор на фатаґрафіі ніжэй належыць да царквы кіеўскага патрыярхату (у яго двары мне сустрэўся беларускі змагар, які разгульваў у камуфляжы з нашыўкай ў відзе бел-чырвона-белага сьцяга; на беларускай мове ён не размаўляў).

Кіева-Пячэрская лаўра — адзін зь першых на Русі манастыроў, сусьветны культурна-гістарычны помнік.

Лёнданскі аўтобус «Раутмастер» з кафэ ўсярэдзіне. Пазьней у «Коммерсанте» я прачытаў артыкул, паводле якога ідэю выкарыстоўваць лёнданскія аўтобусы ў такой якасьці прыдумаў адзін піцерскі прадпрымальнік, які ў наступстве стаў прадаваць яе як франчайзынґ. Магчыма, гэтае кафэ заснаванае на ягонай ідэі.

«Дэльфін» — стромны мясцовы аналяґ «Пазіка».

Помнік каналізацыйнай трубе.

Дружалюбны для інвалідаў падземны пераход (насамрэч адзіна правільны пераход — надземны, усё, дзе ёсьць прыступкі — зло).

Дом з хімэрамі побач з прэзыдэнцкім палацам.

Вонкавая рэкляма цыґарэт пакуль што дазволеная.

Рэкляма ў замежнай валюце таксама дазваляецца (у Расеі па законе ўсе цэны павінны паказвацца ў рублях). Паколькі грыўна таньнейшая за даляр, псыхаляґічна такая цана выглядае прывабнейшай.

Арыґінальная рэкляма Кока-колы. Зімой ператвараецца ў антырэкляму.

Рэкляма аднаго гумарыста, знакамітага сваімі маналёґамі аб разумных расейцах і тупых астатніх. Заўважце, што афішы ўсё роўна афармляюцца на ўкраінскай — такі закон.

Ляґатып «Еўрасеці» таксама адаптаваны пад мясцовыя рэаліі — расейскі сьцяг альбо сарамліва маскуюць, альбо не паказваюць навогул (параўнайце зь Беларусьсю, дзе трыкалёр выкарыстоўваюць безь зьбянтэжанасьці).

Расейскамоўных шыльдаў няма навогул — усё напісана па-ўкраінску. У той жа час усе аб’явы і большасьць кніг і перыядычных выданьняў у продажу — на расейскай, ды й на вуліцы ўкраінскую чутна нячаста (я пачуў яе разы тры, прычым адзін раз гэта былі нейкія сталыя эміґранты, якія мянялі амэрыканскія даляры ў абменьніку і ўстаўлялі ў гаворку анґельскія словы). Але гэта добра, што расейскай мове не даюць статусу дзяржаўнай — у паўсядзённых зносінах яна і так цалкам дамінуе, і хутка выцесьніла б нацыянальную мову, калі б тая спэцыяльна не падтрымлівалася (як гэта адбылося ў Беларусі). На фота — з усіх часопісаў толькі адзін на ўкраінскай.

Палітычная арыентацыя Ўкраіны сумневаў ні ў каго не выклікае — напрыклад, сьцяг Эўразьвязу вывешваецца разам з украінскім, хаця да сяброўства з ЭЗ Украіне пакуль як да месяца.

Лядзкая брама на плошчы Незалежнасьці актыўна сьпісаная. З аднаго боку, вядома, я шчыра не люблю калі пішуць на сьценах. Зь іншага — стэрыльная чысьціня звычайна бывае ў краінах накшталт Беларусі ці Туркмэніі. Сьведчыць гэта аб блізкасьці да Эўропы? Лічыце гэта ўсяго толькі думкамі ўслых — у Сынґапуры таксама чыста, і ў іх добра, а ў Эўропе, сацыялісты і мультыкультурызм. Я ўсё ж за стэрыльнасьць, хоць без дыктатуры.

Афіцыйна прынятая вэрсія гісторыі ўсяляк робіць акцэнт на адасобленасьці Ўкраіны ад Расеі. Паводле яе, Кіеўская Русь была першай украінскай дзяржавай, і ні ў якім разе не расейскай. З другім сьцьверджаньнем нельга не пагадзіцца — паміж старажытнай Русьсю (рознымі дзяржаўнымі ўтварэньнямі ўсходніх славян) і расейскай дзяржавай, якая сфармавалася ў выніку далучэньня іншых усходнеславянскіх земляў да Маскоўскага княства, нельга ставіць знак роўнасьці. Аднак з тым, што гэта дзяржава была ўкраінскай, пагадзіцца таксама нельга. Кіеўская Русь — не Ўкраіна роўна ў такой жа ступені, у якой яна і не Расея.

Каб пазьбегнуць непаразуменьня заўсёды ўдакладняюць, якая менавіта Русь маецца на ўвазе.

Вельмі шмат увагі надаецца Галадамору. Голад ва Ўкраіне быў часткай масавага голаду ў СССР 1932—1933 гадоў, які стаў вынікам бяздарнай палітыкі калектывізацыі, і ўнёс жыцьці мільёнаў чалавек у Расеі, Украіне і іншых частках краіны. Але тут ён разглядаецца як амаль што наўмысны ґенацыд, якія савецкае (чытай: расейскае) кіраўніцтва зладзіла ўкраінскаму народу.

Ідэалёґія Галадамору дрэнная па шэрагу прычын. Па-першае, тут выразна бачная спроба зарабіць палітычныя балы на сьмерці і пакутах. Па-другое, відавочны яе нацыяналістычны падтэкст (бясталентнасьць і маразм савецкага кіраўніцтва сумненьня не выклікаюць, але ў тым што яны спэцыяльна цэлілі ў украінцаў, верыцца зь цяжкасьцю). Па-трэцяе, само па сабе зацыкленьне на гістарычных крыўдах і выкарыстаньне іх у якасьці кіраўніцтва да дзеяньня ў сучасным сьвеце зьяўляецца контрпрадуктыўным, і прыводзіць толькі да неґатыўных вынікаў. Культ Галадамору гэтак жа кепскі, як культ Галякосту.

Палітычнае змаганьне не згасае ні на сэкунду.

У Кіеве ёсьць вуліца Івана Мазэпы. Першапачаткова ён быў блізкім паплечнікам Пятра I, але падчас Паўночнай вайны перайшоў на бок швэдаў. Улічваючы таксама яго дзейнасьць на карысьць Украіны, праўкраінскія гісторыкі лічаць яго нацыянальным героем (партрэт гетмана намаляваны на купюры ў 10 грыўняў), прарасейскія ж — здраднікам.

Яшчэ больш спрэчак і боек выклікае іншы пэрсанаж — Сьцяпан Бандэра, лідэр антысавецкага супраціву ва Ўкраіне падчас другой сусьветнай вайны, якога нацыяналісты лічаць героем, а іх апанэнты — здраднікам і фашыстоўскім калябарацыяністам, што яшчэ больш супярэчліва, чым у выпадку з Мазэпаю. Але Кіеў ўсё-ткі ня Львоў, таму помніка Бандэру тут няма.

Затое ёсьць помнік Леніну, які пасьля набыцьця Ўкраінай незалежнасьці застаўся на ранейшым месцы.

Помнік Радзіме-маці пабудаваны ў савецкі час і мае на шчыце савецкі герб. Манумэнт стварыў ўкраінскі скульптар Е. Вучэціч, таксама вядомы аднайменным помнікам у Валгаградзе і манумэнтам савецкаму жаўнеру ў Бэрліне. Што цікава, тварам яна глядзіць не на захад, адкуль па ідэі павінны былі ісьці захопнікі, а на ўсход, у бок Расеі. Ці быў гэта хітры план падступных закансьпіраваных бандэраўцаў, ці проста ідэаляґічны ляп, застаецца толькі здагадвацца :-)

Бандэраўцаў таксама троляць, у дадзеным выпадку тонка.

Хтосьці можа назваць гэта баляганам, але гэта ўсё ж ткі лепшае за застой нашай «суверэннай дэмакратыі». Вас можа раздражняць чыйсьці пункт гледжаньня, але затое вам ня варта баяцца непрыемнасьцяў з-за нязгоды з уладай.

І такая сытуацыя мне падабаецца больш.

Удосталь паглядзеўшы на ўкраінскую сталіцу, я адправіўся ў адно з самых сумнавядомых, але ў той жа час цікавых месцаў на зямлі.