Мэксыка 1. Мехіка
Мэксыка, чэрвень 2013
Google Мапы, Яндэкс.Мапы
Падобна да таго, як Масква — не Расія, Мэхіка — ня Мэксыка. Ягоны цэнтар больш нагадвае эўрапейскія гарады.
Шырокія вуліцы (у дзень, калі была зробленая гэтая фатаґрафія, яны былі перакрытыя для нейкага маратону, нешматлікага з-за моцнага дажджу).
Добраўпарадкаваньне.
Ровары напракат.
Клопат аб раварыстах.
Дзіцячая пляцоўка.
Сабачая пляцоўка (параўнайце зь Міланам).
На вуліцах шмат дрэў.
Шмат прышпільных элемэнтаў у афармленьні.
Архітэктура (Палац вытанчаных мастацтваў і нацыянальны музэй архітэктуры).
Усё як у Эўропе!
Акрамя таго, вельмі добра арґанізаваны грамадзкі транспарт. Ёсьць мэтро, а акрамя яго ў горадзе існуе сістэма хуткаснага аўтобуса. Аўтобусы ездзяць па скаламучаных бардзюрамі вылучаных палосах, ўезд на якія для іншага транспарту забаронены (таму аўтобусам ня страшныя пробкі). Зь левага боку ў іх знаходзяцца шырокія высокія дзьверы, як у электрычкі. Пасадка ажыцьцяўляецца на спэцыяльных высокіх прыпынках у цэнтры дарогі. Плата за праезд спаганяецца пры ўваходзе на прыпынак.
Па-за маршрутамі хуткаснага аўтобуса таксама заўсёды ёсьць вылучанка, агароджаная ад асноўнай дарогі бардзюрам (у Маскве спрабавалі ўвесьці вылучаныя лініі, але зрабілі гэта непісьменна, без прадуманага аддзяленьня іх ад аўтамабільнага патоку, у выніку эфэкт быў амаль ніякі).
У тралейбусаў цікавыя слупы.
Ёсьць яшчэ дробныя аўтобусы-маршруткі, езьдзяць па агульных правілах. Размалёўка ва ўсіх бел-зялёная.
Часам сустракаецца роварнае таксі, але гэта хутчэй атракцыён.
У афіцыйных гарадзкіх рамізьнікаў машыны маюць адмысловую размалёўку (у Мэхіка — залаціста-бардовую). У гэтых таксовак ёсьць рэґістрацыйныя нумары і нумарныя знакі адмысловага фармату. Ёсьць таксама бамбілы, але да іх у машыны сядаць не рэкамендуецца, паколькі ў гэтым выпадку нярэдкі развод і нават вымагальніцтва грошай.
Вафэльніца на скрыжаваньні.
Ляжачы паліцыянт (размаляваны ў яркую стужку) і крама «Oxxo» (гэтыя крамы, якія прадаюць закускі і прадмэты першае неабходнасьці, тут прыкладна гэтак жа папулярныя, як у нас — тэрміналы Ківі).
Другарадныя вуліцы ў цэнтры таксама прыемныя. Перакрэсьленая літара «E» пазначае забаронены прыпынак (no estacionar).
Сьмецьцявозы зьбіраюць адходы асобна.
У гістарычным цэнтры прыгожая гішпанская архітэктура і натоўпы народу.
Рух вельмі інтэнсіўны, стаянку знайсьці складана. Калі берацё напракат машыну, сьмела пакідайце яе ў ґаражы гатэля і шпацыруйце безь яе.
Я чакаў, што хоць бы ў цэнтры Мэхіка будзе шмат замежных турыстаў, як, напрыклад, у Маскве ці Піцеры ўлетку. Але мае чаканьні не апраўдаліся — я не сустрэў ніводнага чалавека, які б размаўляў на нямецкай, францускай ці анґельскай мове. Толькі адзін раз пачуў у натоўпе рускую мову, але суайчыньнікі кудысьці хутка зьніклі, і пагутарыць зь імі не ўдалося. Вакол былі адны смуглявыя лацінаамэрыканскія твары. Няўжо сюды ніхто ня езьдзіць?
Трохі падобна на турыстычныя гарады паўднёвай Эўропы.
Чыёсьці вясельле выйшла з царквы.
Вясельныя картэжы — дакладна як у нас — едуць, абклееныя ўсякай біжутэрыяй і сыґналяць.
Галоўная плошча краіны (Плошча Канстытуцыі або «Сокало»). У цэнтры ўсіх мэксыканскіх гарадоў прынята ставіць ґіґанцкі дзяржаўны сьцяг.
На плошчы праходзіў нейкі фэстываль культураў. Мэксыка — краіна шматнацыянальная, паколькі ў ёй пражывае мноства розных народнасьцяў, некаторыя зь якіх захавалі свае мовы і культуры (хоць цяпер паступова іх губляюць, пераходзячы на гішпанскую). Гэтыя індзейцы абкурваюць жанчыну ладанам — пах дыму быў такім жа, як з кадзіла ў праваслаўнай царкве.
Калі будзеце ў Мэхіка, прайдзіце ў канец плошчы за саборам — там знаходзяцца руіны аднаго з храмаў Тэначтытлана, старажытнай сталіцы ацтэкаў. Я туды не дайшоў :-( Горад знаходзіўся на высьпе ў цэнтры возера Тэскока. Цяпер гэтага возера ўжо няма, яно паступова высахла з-за спробаў прадухіліць паводкі, і сталіца краіны стаіць на месцы яго былога дна.
Цікава, што рэліґія ацтэкаў, адной з найбуйнейшых цывілізацыяў Мэксыкі да прыбыцьця сюды гішпанцаў, прадугледжвала чалавечыя ахвяры. Ацтэкі верылі, што чалавечая кроў зьяўляецца энерґіяй для жыцьця багоў, і безь яе багі памерлі б, і наступіў бы канец сьвету. Жывёл у ахвяру прыносілі штодня, людзей — у сьвяточныя дні. Часам ахвяры проста ўскрывалі грудную клетку і вымалі сэрца, каб « напаіць сонца крывёй», часам жрацы папярэдне абкурвалі ахвяр каноплямі, кідалі ў агонь, і ўжо потым забівалі. У ахвяры прыносілі і простых людзей, і захопленых у палон ваяроў, і прайграўшых удзельнікаў спартыўных спаборніцтваў. Жанчыны і дзеці таксама станавіліся «здабычай багоў». Звычайна ахвяры не працівіліся сваёй долі, бо падобны лёс «ґарантаваў» ім трапленьне ў «замагільны сьвет», а ўцёкі лічыліся ганьбай. Ацтэкскія традыцыі шакавалі гішпанцаў, калі тыя сюды прыплылі, але і самі яны не адрозьніліся гуманнасьцю пры заваёве Мэксыкі.
Да храма можна трапіць, прайшоўшы ўздоўж гэтых дамоў да цэнтра фатаґрафіі.
Таблічкі і камэры назіраньня.
Вулічныя тэлефоны.
Тыповае мацаваньне дратоў на вуліцы.
Сыстэма вэнтыляцыі мэтро і іншыя мэталічныя накрыўкі на тратуарах заўсёды выфарбаваныя ў жоўты колер з палоскамі.
Дарожныя знакі па стылі нагадваюць амэрыканскія, але не ідэнтычныя зь імі.
Пад’езд жылога дома ў цэнтры.
Двор. Электралічыльнікі заўсёды ґрупуюцца на ўваходзе звонку.
Яшчэ двор. На ўваходзе вісіць абраз.
Мэхіка as is.
Катрыншчык.
Чысьцільшчык абутку.
Гандлярка.
Кітайскі квартал.
Частка цэнтру гораду была цалкам перакрытая часовымі платамі, каля якіх гуртавалася паліцыя (але дзьверы для пешаходаў былі расчыненыя). Для чаго гэта было зроблена, так і засталося загадкай.
Фольксваген «Жук». Машына, выпуск якой пачаў Фэрдынанд Поршэ яшчэ ў 1938 годзе, у Лацінскай Амэрыцы выпускалася ажно да 2003 года. Аўтамабіль пабіў сусьветны рэкорд ня толькі па колькасьці (быў выпушчаны 21 з паловаў мільён «жукоў»), але і па працягласьці выпуску мадэлі без істотных мадыфікацыяў. У Мэксыцы «народныя аўтамабілі» можна сустрэць паўсюль.
.
Сытуацыя з вулічнай рэклямай у цэлым сумная. Калі ў гістарычнай і дзелавой частцы яна неяк рэгулюецца, па-за імі кожны лепіць што і куды захочацца. Усё як у нас.
Мэксыканская рэкляма асабліва характэрная тым, што ўсе адлюстраваныя на ёй людзі заўсёды маюць эўрапейскую зьнешнасьць.
Большасьць мэксыканцаў зьяўляецца нашчадкамі карэнных жыхароў Амэрыкі і звычайна маюць нізкі рост і смуглую скуру.
Аднак, у краіне таксама жывуць нашчадкі гішпанскіх канкістадораў і іншых эўрапейцаў, якія сюды прыехалі. У адсоткавых адносінах іх вельмі мала, але пры гэтым яны зьяўляюцца элітай, у іх руках сканцэнтраваныя грошы і ўлада. У мадэльным бізнэсе перавага заўсёды аддаецца людзям з эўрапейскай або хаця б мэтысавой (сумесь эўрапейца і індзейца) зьнешнасьцю.
Гэта ж адносіцца і да шоў-бізнэса. Згадайце Вэроніку Кастра і Рахеліё Ґера зь некалі папулярнага ў нас сэрыяла «Багатыя таксама плачуць» — у іх выразна эўрапейская зьнешнасьць. На фатаґрафіі ніжэй намаляваныя розныя мэксыканскія знакамітасьці, і з усёй гэтай ґрупы толькі 3—4 чалавекі сыдуць за мэксыканцаў.
Чым далей ад цэнтру гораду адыходзіш, тым менш спірыту сучаснага меґаполіса і больш этнаґрафіі.
Стойбішча вулічных прастытутак.
Амаль на кожным перакрыжаваньні дзяжураць вулічныя выканаўцы. Пакуль сьветлафор гарыць чырвоным, яны паказваюць якія-небудзь трукі, а за 30 сэкунд да яго заканчэньня ідуць уздоўж машын, у надзеі, што хто-небудзь з кіроўцаў ахвяруе пару пэса.
Рынак з намётамі. Краіна даволі моцна паходзіць на Расію ў дзевяностых гадах (напэўна, таму ў нас тады так любілі мэксыканскія сэрыялы). Толькі яна, як відаць, на гэтым узроўні засталася назаўжды.
Цяпер я прыкладна разумею, якія адчуваньні бываюць у замежнікаў, якія апынуліся недзе на запушчанай ўскраіне ў нашай краіне.
* * *
На пачках цыґарэт друкуюць фатаґрафіі, якія паказваюць наступствы паленьня — жоўтыя успаленыя зубы, дзяцей-вырадкаў, пакрытыя сажай лёгкія, наступствы ракавых захворваньняў (дзіркі ў горле, нёбе) і іншы шок-кантэнт. У Мэксыцы актыўна змагаюцца з паленьнем, напрыклад, за паленьне ў грамадзкім месцы пагражае штраф у 1 500 пэса (4 000 расійскіх рублёў ці 345 тысяч беларускіх), за паўторнае парушэньне — 3 сутак арышту. Паляць у Мэксыцы дзесьці 12—15% насельніцтва (у Расіі — каля 50%, а сярод маладых — 70%). За ўсю паездку я ні разу не адчуў паху тытунёвага дыму — прыгажосьць ды й толькі.
Наперадзе было падарожжа па звычайнай, несталічнай Мэксыцы, якое абяцала быць значна больш цікавым, чым усё, што я бачыў да гэтага. Але пра гэта — у наступных апавяданьнях.