Мініяцюрная краіна цудаў у Гамбурґу

Вольны і ганзейскі горад Гамбурґ, Нямеччына, верасень 2015
Google Мапы, Яндэкс.Мапы

У жыцьці я бачыў ужо столькі, што мяне складана чымсьці зьдзівіць або прывесьці ў захапленьне. Гамбурґскаму музэю «Мініяцюрная краіна цудаў» гэта ўдалося. Вялізныя, максімальна дэталізаваныя і ўзрушаюча аніміраваныя макеты ў маштабе 1:87 прымусяць вас радавацца, як дзіця. Прызнаюся, што нават не стараўся асабліва фатаґрафаваць — каб напісаць добры справаздачу аб гэтым музэі, сюды трэба прыйсьці некалькі разоў, бо ў першы раз будзе занадта высокі «каэфіцыент афігеньня».

Асноўная частка экспазыцыі складаецца зь некалькіх сэкцый, якія паказваюць розныя рэґіёны Нямеччыны і сьвету. Макеты не адлюстроўваюць у дакладнасьці нейкія канкрэтныя гарады, хутчэй, яны перадаюць агульную атмасфэру краіны або рэґіёну, якому прысьвечаныя. Зараз цалкам гатовыя 9 сэкцый — Швэйцарыя, Кнуфінґен (зборны вобраз сярэднестатыстычнага нямецкага горада), аэрапорт Кнуфінґена (заснаваны на аэрапорце Гамбурґа), сярэдняя стужка Нямеччыны, Баварыя, Аўстрыя, Гамбурґ, ЗША і Скандынавія. У працэсе стварэньня знаходзіцца экспазыцыя «Італія» (па стане на верасень 2015 году), якая павінна быць скончаная ў першай палове 2016 году, за ёй плянуецца стварэньне сэкцыі «Францыя».

Прагляд пачынаецца са Швэйцарыі.

Яна знаходзіцца на першым паверсе, у той час як астатнія — на другім. Гэта дазваляе адлюстраваць Альпы зь іх гарналыжнымі трасамі. Унізе спуску бачны ратрак, які яго апрацоўвае, а лыжнікі падымаюцца наверх у кабінках.

А побач ідуць каровы.

Нейкі опэн-эйр фэстываль. Туалетныя кабінкі, намёты, куча народу.

Асьвятленьне музэя працуе такім чынам, каб паказаць зьмену часу сутак. «Суткі» доўжацца 30 хвілін (па 15 хвілін на сьветлы і цёмны час), прычым зьмена адбываецца плаўна, цалкам сымулюючы каляровыя ґамы і інтэнсыўнасьць асьвятленьня на сьвітанку і заходзе. У цёмны час цацачныя гарады загараюцца агнямі вокнаў, ліхтароў і фараў.

Кнуфінґен, ўяўнае месца, якое прадстаўляе сярэднестатыстычны нямецкі горад.

Сярэдняя Нямеччына. Гэта якраз тое, што я апісваў у апавяданьнях пра вёскі і маленькія мястэчкі.

Ветракі.

Вясковы кірмаш.

Замак Нойшванштайн у Баварыі.

Хоць «Miniatur Wunderland» і зьяўляецца самым вялікім у сьвеце музэем мініяцюраў, калі б вы проста захацелі яго абабегчы, не спыняючыся, вам бы спатрэбілася ўсяго некалькі хвілін. Але зрабіць гэта вам не ўдасца — прыйшоўшы сюды, вы затрымаецеся на цэлы дзень, разглядаючы дэталі, а потым захочаце прыйсьці яшчэ. Яны самыя разнастайныя — часам сьмешныя, часам сумныя, часам 18+, часам чароўныя — але абсалютна заўсёды дзівяць сваёй прапрацоўкай, рэалістычнасьцю і неверагоднай разнастайнасьцю. На дадзены момант макеты займаюць агульную плошчу ў 1 300 квадратных мэтраў. У цацачных гарадах жыве 215 000 чалавечкаў, на вуліцах знаходзіцца каля 9 000 аўтамабіляў, па рэйках, агульная працягласьць якіх складае 13 кілямэтраў, езьдзіць каля тысячы чыґуначных саставаў. Амаль 4 000 дамоў, 228 000 дрэў і 335 000 ліхтароў. На будаўніцтва было выдаткавана 12 мільёнаў эўра і каля 600 000 чалавека-гадзін. Да моманту завяршэньня ўсіх заплянаваных экспазыцый (пачатак 2020-х гадоў) гэтыя лічбы павінны павялічыцца амаль удвойчы.

Сьвет намаляваны такім, як ён ёсьць, без цэнзуры.

Самая ўражлівая частку экспазыцыі — аэрапорт Кнуфінґена, змадэляваны на вобраз і падабенства аэрапорта Гамбурґа.

Цацачны аэрапорт цалкам аніміраваны і жыве сапраўдным жыцьцём. Самалёты прылятаюць, зарульваюць на стаянкі, абслугоўваюцца і зьлятаюць. Паміж імі рухаецца аэрадромная тэхніка — аўтобусы, запраўшчыкі, трапы, цягачы. На пасадку заходзіць борт «Emirates», а побач з ВПС чаргі на ўзьлёт чакаюць Ан-124 грузавой авіякампаніі «Волга-Днепр» і А-380 «Thai Airways».

А за ім яшчэ — аэрапорт загружаны.

КДП.

У дальняй частцы праходзіць выстава старых самалётаў.

Аэрапорт працуе і ўночы. Асьвятленьне такое ж, як і ў сучасным аэрапорце, у самалётаў гараць усе агні, уключаючы пасадкавыя фары і сьвятло ў салёне.

Усе ПС размаляваныя ў ліўрэі рэальна існуючых авіякампаній. На стаянку заруліў Ту-154 ў размалёўцы «Аэрафлота». Да яго пад’ехала паліцыя. Напэўна, зьбіраюцца арыштоўваць чарговага расейскага дэбашыра. Дарэчы, у рэальным жыцьці Ту-154 ў «Аэрафлота» больш няма — іх вывелі з эксплюатацыі ў 2010 годзе, паколькі яны былі занадта састарэлымі і неэканамічнымі, а ў Эўразьвяз з-за моцнай шумнасьці ня лёталі зь 2006 году.

А звышгукавыя «Канкорды» скончылі сваю лётную кар’еру яшчэ раней, у 2003 годзе (усе барты былі сьпісаныя і перададзеныя ў музэі), але ў гамбурскім музэі «Канкорд» таксама па-ранейшаму лётае. Толькі тут вы зможаце пачуць незвычайны роў яго рухавікоў на ўзьлёце — унутры кожнай мадэлі усталяваны гукавы дынамік, дзякуючы якому яна шуміць так жа, як рэальны прататып. Калі вы праведзяце ля аэрапорта дастаткова часу, вы ўбачыце шмат гістарычных і незвычайных самалётаў.

Wir lieben fliegen.

Грузавы Боінґ-767.

«Сібір» і «Royal Jordanian» загружаюць баґаж

Стары 707-й загарэўся, праз увесь аэрапорт да яго прыехаў пажарны разьлік. Падобныя падзеі актывуюць самі наведвальнікі, націскаючы на ​​разьмешчаныя ў розных месцах музэя кнопкі.

Украінцы падцягнуліся на вінтавым Ан-12. У самалётаў рэальныя ня толькі ліўрэі, але і бартавыя нумары. Можаце ўбіць у Ґуґл аэрофлотаўскага RA-85811 або вось гэтыя D-ACPO і UR-CGU. Вы ўбачыце, што ў кожнай мадэлі ёсьць рэальны прататып.

Дарэчы, недакладнасьць. Пасьля пасадкі чатырохрухавіковага самалёта зьнешнія рухавікі заўсёды адключаюцца для эканоміі паліва, на стаянку самалёт зарулівае на двух астатніх. На вінтавых ПС гэта бачна візуальна, калі вам пашанцуе дзесьці ўбачыць чатырохрухавіковы турбавінтавы самалёт, які толькі што прызямліўся (гэта рэдкасьць), зьвярніце ўвагу. Але тут гэтага не ўлічылі, пасьля пасадкі Ан-12 рухаецца да стаянкі, але працуюць усе рухавікі.

Тым часам вялікі «Руслан» чакае дазволу на ўзьлёт. А калі ён стаіць каля карґо-тэрмінала, у яго адкрываецца рампа на носе.

Навакольлі аэрапорта.

Невялікі відэролік, зьняты на тэлефон. Мадэлі самалётаў, вядома, па-сапраўднаму ня лётаюць — каб адлюстраваць ўзьлёт і пасадку, па цэнтры ЎПП ідзе адмысловая канаўка, адкуль паднімаюцца 2 мэталічныя падстаўкі (гл. фота паблізу). На іх і трымаецца самалёт.

Калі вам пашанцуе, вы зможаце ўбачыць жарт стваральнікаў музэя — ґіґанцкую пчалу, якая прылятае ў аэрапорт некалькі разоў на дзень. У адрозьненьне ад самалётаў, пчала не садзіцца, а толькі пралятае над узьлёткай. Гэта відэа я знайшоў у інтэрнэце:

Аэравакзал мае максымальнае падабенства з арыґіналам. Дарэчы, ўнутры ён не пусты, а таксама прапрацаваны, але пра гэта крыху пазьней. Стаянка запоўненая аўтамабілямі.

Таксісты чакаюць замоваў, пашыхтаваўшыся ў доўгую чаргу. Цікава, тут ёсьць Über?

Выпадкова зазірнуў у адно з вокнаў гатэля побач. Вой, што гэта?! Ууу... У мяне батхёрт. Sogar das plastische Männchen hat eine Freundin, und macht täglich Liebe, aber ich werde nie im Leben dies haben.

Нават больш, чым аэрапорт, дзівіць уяўленьне сыстэма рухаючыхся аўтамабіляў Краіны цудаў, асабліва калі пачынаеш чытаць пра тое, як яна працуе. Сыстэма, на стварэньне якой пайшло некалькі тысяч чалавека-гадзін, неверагодна складаная. Усімі машынамі кіруе кампутар, дзе для кожнай машыны працуе асобны працэс, які 20 разоў на сэкунду разьлічвае ўсе магчымыя сытуацыі, ґрунтуючыся на яе месцазнаходжаньні, і тысячах іншых парамэтраў — часу сутак, дазволенай хуткасьці, дарожных знаках і правілах, сьветлафорных сыґналах, стане чыґуначных пераездаў, становішчы і хуткасьці іншых аўтамабіляў, праве на праезд, тыпе аўтамабіля, і іншых. Некаторыя аўтамабілі ездзяць па вызначаным маршруце (грамадзкі транспарт, сьмецьцявозы), некаторыя проста рандамна курсуюць па мясцовасьці, у некаторых ёсьць нейкая мэта (напрыклад, у пажарных машын, якія сьпяшаюцца на ўключаны наведвальнікамі музэя «пажар»). У залежнасьці ад усіх гэтых парамэтраў аўтамабіль выбірае свой далейшы шлях. Калі ёсьць некалькі варыянтаў, ён адвольна выбірае нейкі адзін, пры гэтым таксама ўлічваючы верагоднасьць таго ці іншага сцэнару (так грузавік, выбіраючы з магчымасьцяў ехаць у прамысловы або жылы раён, з большай верагоднасьцю абярэ першы варыянт). Усе аўтамабілі забясьпечаныя фарамі і іншымі сьветладыёднымі агнямі, якія ўключаюцца ўночы або падчас неабходнасьці. Пры спыненьні на трасе аўтамабіль ўключае аварыйку, пры тармажэньні — стоп-сыґналы, розныя службовыя аўтамабілі маюць пробліскавыя маячкі ці яшчэ нейкія ліхтары. Для рэалістычнасьці ў Скандынавіі фары працуюць і ўдзень, а ў Нямеччыне ўдзень зь імі працягваюць ездзіць 10% адвольна выбраных машын.

У сэкцыі «Амэрыка» грузавікі самастойна заяжджаюць на плятформы грузавога цягніка, пасьля чаго адпраўляюцца ў доўгае падарожжа па чыґунках Краіны цудаў (чыґункі злучаюць усе сэкцыі разам), а ў «Скандынавіі» аналяґічным чынам могуць катацца на караблі. Чыґункі ня менш складаныя, чым аўтамабільныя дарогі — у цягнікоў таксама ёсьць расклады, яны ідуць з рознай хуткасьцю і прыярытэтам.

У кожнай машыны ёсьць парадкавы нумар, а на адмысловай старонцы на сайце музэя можна паглядзець інфармацыю аб кожным аўтамабілі, уключаючы парамэтры, дату, калі ён быў сабраны (пабудова кожнага рухомага аўтамабіля займае ад 15 да 30 гадзін) і прабег (штогод кожны аўтамабіль праяжджае 500—1200 сапраўдных кілямэтраў). Зараз рухомых аўтамабіляў у музэі каля 300, пры бягучым узроўні тэхналёґій іх лік можна павялічыць да 1 000. Адзін з аэрадромных аўтобусаў мае нумар 227:

Калі ў аўтамабіля разраджаюцца акумулятары, ён самастойна заяжджае на ўтоеную ад вачэй наведвальнікаў зарадачную станцыю, чакае да поўнай зарадкі, а затым зноў адпраўляецца ў дарогу.

На фатаґрафіі ніжэй адлюстраваная цалкам функцыянальная машына-пыласос. Падарожнічаючы па трасах, яна зьбірае зь іх пыл. Такія ці падобныя машыны маюць усе 4 сэкцыі з аўтамабільным рухам (дызайн аднаго з пыласосаў зроблены ў стылі «Шалёнага Макса»). Пыласос выязджае на дарогі 2 разы на тыдзень. Зразумела, гэта не замяняе ручную чыстку экспанатаў, але дзякуючы яго рабоце час паміж рэґулярным тэхабслугоўваньнем, якое праходзяць усе аўтамабілі, павялічваецца ўдвая.

Гамбурґ. У цэнтры бачная Царква сьвятога Міхаіла.

Гамбурґ уночы. На дарозе ўтварыўся затор.

Стадыён «Імтэх Арэна». У галаве гучыць гімн УЕФА: «Die Meister! Die Besten! Les Grandes Équipes! The Champions!»

Мост Кёльбранд (Köhlbrandbrücke), адна са славутасьцяў Гамбурґа.

Можна зазірнуць усярэдзіну Філярмоніі.

Скандынавія. Вада сапраўдная, па ёй рухаюцца караблі.

Карабель некуды сплывае, а потым прыходзіць зь іншага боку.

Данія, пясчаныя пляжы.

Паўночная частка Скандынавіі пакрытая сьнягамі.

Горназдабыўное прадпрыемства.

У сэкцыі «Амэрыка» змадэляваны рэґіён, які ў ЗША называецца «Горны захад» — горы, малая населенасьць, і доўгія хайвэі, па якіх падарожнічаюць вялікія амэрыканскія фуры.

З гарадоў прадстаўленыя Маямі і Лас-Вэґас.

Адразу накацілі ўспаміны, настолькі добрыя, што ад іх зрабілася невыносна сумна. Эх...

Узяць бы тут напракат машыну і рушыць у падарожжа... Werde ich jemals in der Lage sein, die Vergangenheit hinter mich zu lassen?

А гэта, здаецца, Оэшэн-драйв. Амэрыка, Амэрыка.

Калі ў аб’ектыў ня трапляюць наведвальнікі або агароджы, выгляд не адрозьніць ад сапраўднага. Як быццам горад з квадракоптэра або самалёта.

Канец сьвету матрыцы.

Акрамя асноўных макетаў, ёсьць таксама спэцыяльныя адзінкавыя тэматычныя экспанаты. Вельмі цікавыя дзьве серыі макетаў, якія паказваюць гісторыю Нямеччыны і Бэрліна. Сэрыя стэндаў адлюстроўвае зборны вобраз краіны ў розны час — старажытнасьць, сярэднявечча, новы час, пачатак дваццатага стагодзьдзя (Першая сусьветная і Вэймарская рэспубліка), дыктатуру нацыянал-сацыялістаў і Другую сусьветную вайну.

Страшныя старонкі гісторыі.

Пасьляваенная гісторыя адлюстраваная ў сэрыі «Бэрлін», якая мадэлюе выгляд сталіцы ў пэрыяд ад 1945 да 1989 гадоў, наглядна дэманструючы ваеннае разбурэньне і пасьляваеннае аднаўленьне, а таксама падзел краіны — узьвядзеньне і падзеньне Бэрлінскае сьцяны.

Пачатак падзелу. Народ спрабуе ўцякаць ад камуністаў праз вокны дамоў.

Die Mauer ist gefallen!

У музэі можна паглядзець ня толькі на мадэлі, але й на тое, як усё працуе. У сярэдзіне знаходзіцца пульт кіраваньня макетамі.

Як ужо гаварылася вышэй, мадэлі ня проста ездзяць на батарэйках па коле. Яны кіруюцца адзінай цэнтралізаванай і вельмі складанай сыстэмай, якая разьлічвае маршруты транспарту, пераводы стрэлак, кіруе «палётамі» ў аэрапорце. Безь яе стварэньне такога руху было б немагчымым, усе рухомыя мадэлі проста па сутыкаліся б.

Сэрвэры кіраваньня.

Трансьліруюцца запісы з розных усталяваных на мадэлях камэр, напрыклад, на верхнім экране зараз ўключылася трансьляцыя з аднаго зь лякаматываў, якія ідуць па рэйках.

На правым экране бачна тое, што адбываецца за кулісамі аэрапорта — «адляцеўшыя» барты чакаюць свае чаргі на вяртаньне.

Уладкаваньне самалёта.

Мадэль на ранейшай стадыі. Чарцяжы, дэталі, нарыхтоўка для корпуса і ўладкаваньне шасі.

Цягнік з гэтым рухавіком унутранага згараньня, які працаваў на паліве з фэрмэнтаванай квашанай капусты, які выкарыстоўваўся падчас гонак у перадачы James May’s Toy Stories (2011), дзе каманда зь Мініяцюрнай краіны цудаў спаборнічала з анґельскай камандай. Маршрут у заходняй Анґельшчыне даўжынёй 16 кілямэтраў (сапраўдныя кілямэтры для цацачнага цягніка!) трэба было пераадолець у 3 раўндах — першы з паравымі рухавікамі, другі са звычайнымі электрычнымі, дзе электрычнасьць падаецца праз рэйкі, а трэці — зь любымі іншымі. Цягнік на фота ніжэй ня справіўся са сваёй задачай — ён зваліўся з рэек і рухавік выбухнуў. Замест яго давялося выкарыстоўваць лякаматыў на літый-іённых батарэях.

Майстэрня, у якой вырабляюць мадэлі. На пярэднім пляне бачны няскончаны карабель. Дарэчы, некалькі раз у дзень арґанізуюцца ўнутраныя экскурсіі, каб паглядзець як усё працуе, але я туды не пасьпеў.

У канцы музэя знаходзіцца крама, дзе прадаюцца сотні мадэлек, аналяґічных тым, што выстаўленыя ў экспазыцыі. Продажы напэўна велізарныя, бо дзеці, якія выходзяць з музэя, знаходзяцца пад уражаньнем і напіраюць на бацькоў так, што ў тых не застаецца шанцаў.

Пры куплі білета на ўваходзе пытаюцца, адкуль вы прыехалі, а на спэцыяльным экране адлюстроўваюць ґеаґрафію наведвальнікаў. Трэба ж, тут было 208 чалавек з Паўночнай Карэі.

Дэталі, дэталі, дэталі. Іх можна разглядаць гадзінамі, і яны сустракаюцца ў самых нечаканых месцах. Пячоры, сакрэтныя пакоі навукоўцаў-вар’ятаў, дыназаўры, каханцы, што схаваліся, я нават не ўяўляю, колькі ў гэта ўкладзена працы і ўяўленьня.

Увогуле, распавесьці пра гэты музэй нельга — яго можна толькі ўбачыць. Дарэчы, калі ў вас няма магчымасьці прыехаць у Гамбурґ, атрымаць уяўленьне можна пры дапамозе Google Streetview, дзе ёсьць спэцыяльная сэкцыя, прысьвечаная Мініятурны краіне цудаў. Google зрабіў кругавыя панарамы, такія ж, як для вуліц звычайных гарадоў. Настойліва раю іх паглядзець. Для прыкладу, вуліца Лас-Вэґаса, пускавая ўстаноўка касьмічнага шатла, тэрмінал аэрапорта ўнутры, узьлёт самалёта паблізу, гамбурскі стадыён (там ёсьць голы мужык, які выскачыў на поле), прагулка вуліцамі Кнуфінґена (для гэтага выкарыстоўваўся аўтамабільчык з камэрай). Праглядаючы гэтыя панарамы, у чарговы раз пераконваешся, што многія дэталі макетаў навогул немагчыма ўбачыць, калі вы прыйшлі ў якасьці звычайнага наведвальніка, яны цалкам схаваныя ад вачэй.

Што яшчэ паказаць напрыканцы? Мабыць, вось гэтае відэа. Тут распавядаецца, як чысьцяць макеты. Два разы на год экспанаты падвяргаюцца інтэнсыўнай ўборцы — іх старанна пыласосяць, адціраюць і мыюць растворамі для чысткі (асабліва гэта тычыцца рэек, кожны мілімэтр якіх даводзіцца старанна адціраць ад укатанага коламі цягнікоў пылу). Гэтае відэа зь іх афіцыйнага каналу, вельмі раю на яго зайсьці, там шмат цікавага.

Наклейка на выхадных дзьвярях. У людзей ёсьць пачуцьцё гумару :-)

* * *

На гэтым сэрыя апавяданьняў пра Гамбурґ канчаецца. Акрамя Краіны цудаў, я схадзіў таксама ў гістарычны музэй, які таксама вялікі і цікавы, але пра яго я пісаць ужо ня буду, проста выкладу некалькі фатаґрафій.

Ля гістарычнага музэя знаходзіцца прыгожы парк, адно з самых прыемных і спакойных месцаў выдатнага горада Гамбурґа.